Lesson Voltage Divider ( Khmer )

 

Report

About ( Voltage Divider )

មាតិកា

 

1/. គោលបំណង

2/. សេចក្តីចាប់ផ្តើម                                                 

3/. មូលដ្ខានគ្រឹះ

          3.1/.  ច្បាប់ OHM LAW

          3.2/.  និយមន័យរេស៊ីស្តង​ ( RESISTOR )

          3.3/. ច្បាប់ Kirchhoff’s Laws

          3.4/.  អ្វីជា តង់ស្យុល (V) , ចរន្ត (I) , និង​ អានុភាព (P)

4/. តើ Voltage Divider គឺជាអ្វី ?

5/. ការស្រាយបញ្ជាក់រូបមន្ត Voltage Divider

6/. សរុបសេចក្តីរួច

1/. គោលបំណង

                     គោលបំណងដែលខ្ញុំបានលើកយកមេរៀន Voltage Divider មួយនេះមកបង្ហាញព្រោះខ្ញុំចង់អោយសិស្សានុសិស្សបានយល់និងដឹងអំពីចំណេះដឹងបន្តិចបន្តួចពីមុខវិជ្ជាអេទ្បិចត្រូនិចដើម្បីងាយស្រួលយល់នៅពេលដែលអ្នកមកសិក្សាបន្តនៅសកលវិទ្យាល័យផ្នែកមួយនេះ ។

2/. សេចក្តីចាប់ផ្តើម

          ការបង្កើត Voltage Divider គឺវាគឺជាតម្រូវរបស់ប្រជាជនដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ

 ព្រោះឧបករណ៍ប្រើប្រាស់នាពេលបច្ចុប្បន្នគឺប្រើចរន្ត AC ផង​​ និងចរន្ត DC ផង ។ ហើយឧបករណ៍

ដែលប្រើចរន្ត DC គឺមានប្រភេទប្រើចរន្ត DC ( 5v , 9v , 12v ) ៕

          ដូច្នេះបានជាយើងត្រូវមានតម្រូវការនៃការបង្កើត Voltage Divider ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា

ខាងលើ ព្រោះ​ Voltage Divider មានតូនាទីទម្លាក់ Voltage ពីខ្ពស់មក Voltage ទាបបាន​ ។

          Voltage Divider គឺជាឧបករណ៍មួយដែលអាចមានតួនាទីទម្លាក់ Voltage ពីខ្ពស់មក Voltage

ទាបបាន មានន័យថាពេលអ្នកប្រើឧបករណ៍ Voltage Divider ទម្លាក់ Voltage ខ្ពស់មកត្រឹម​ Voltage

ដែលអ្នកចង់ប្រើបាន ។

3/. មូលដ្ខានគ្រឹះ

          មូលដ្ឋានគ្រឹះដែលសិស្សានុសិស្សត្រូវស្គាល់មុននិងសិក្សាអំពី Voltage Divider នោះគឺ

·       តើអ្វីគឺជា resistor ?

·       អ្វីជាច្បាប់ Ohm Law ?

·       អ្វីជាច្បាប់ Kirchhoff’s Laws ?

o   Kirchhoff’s Voltage Laws ( KVL )

o   Kirchhoff’s Current Laws ( KCL )

·       តើអ្វីគឺជា តង់ស្យុល ( V ) ?

·       តើអ្វីគឺជា ចរន្ត ( I ) ?

·       តើអ្វីគឺជា អានុភាព​( P ) ?

3.1/.  ច្បាប់ OHM LAW

          យើងបានសិក្សារួចមកហើយអំពី ច្បាប់ OHM LAW  ការពីនៅឯវិទ្យាល័យថាច្បាប់អួមមាន

តួនាទីធ្វើជាអី្វៗរួចមកហើយ ដូចនេះខ្ញុំនិងនិយាយអំពីវាម្តងទៀត ។

          ច្បាប់ OHM LAW  គឺជារូបមន្តដែលត្រូវបានប្រើដើម្បីគណនាទំនាក់ទំនងរវាងវ៉ុលចរន្តនិង

ភាពធន់នៅក្នុងសៀគ្វីអគ្គិសនី។

          រូបមន្តរបស់ច្បាប់អូម :

 

ដោយ :         V គឺ តង់ស្យុល ( គិតជាវ៉ុល v )

                    I គឺ ចរន្ត ( គិតជា A )

                    R គឺ រេស៊ីស្តង ( គិតជា​អូម ​ )

·                                       ការតជាស៊េរីគឺវាធ្វើអោយមានចរន្តថេរនិងមានបំរែបំរួលតង់ស្យុងនៅក្នុងសៀគ្វីមួយ ។

·       ការតជាខ្នែងគឺវាធ្វើអោយមានតង់ស្យុងថេរហើយនិងមានបំរែបំរួលចរន្តវិញ ។

ឧទាហរណ៍ : គេអោយតង់ស្យុល ២០ វ៉ុល ដោយមានរេស៊ីស្តងចំនួន ៥ohm ។ ចូររកថាតើនិងមាន

ចរន្តចំនួនប៉ុន្មាន ?

3.2/.  និយមន័យរេស៊ីស្តង​ ( RESISTOR )

Resistor គឺជាគ្រឿងបរិក្ខាររបស់អេទ្បិចត្រូនិចដែលមានខ្នាតគិតជាអូម (Ω) ។ Resistor នេះវាមានតួនាទីទម្លាប់តង់ស្យុលពីខ្ពស់មកទាបអាស្រ័យនៃតម្លៃ Resistor ។

Resistor គឺមាន​ ៥ ប្រភេទ :

1/. Fixed Resistor គឺជារេស៊ីស្តងដែលមានតម្លៃថេរ និងមាននិមិត្តសញ្ញារបៀបមើលតម្លៃរេស៊ី

ស្តងដូចខាងក្រោម :

2/.      .Variable Resistor គឺជារេស៊ីស្តងដែលអាចប្រែប្រួលតម្លៃរបស់វាបានអាស្រ័យនៃការ

សារ៉េស្វែងរកតម្លៃរបស់វា ។

          3/.      Photo Resistor ឬ LDR គឺជារេស៊ីស្តងដែលអាចប្រែប្រួលតម្លៃរបស់វាបានទៅតាមពន្លី

ព្រះអាទិត្យ ។

          4/.      Varistor Resistor គឺជារេស៊ីស្តងដែលប្រែប្រួលតម្លៃទៅតាមតង់ស្យុល ។

         5/.      Thermistor Resistor គឺជារេស៊ីស្តងដែលតម្លៃរបស់វាប្រែប្រួលទៅតាមស៊ីតុណ្ហភាព ៕

Thermistor Resistor វាមាន ២​ ប្រភេទ PTC​ និង NTC ។

3.3/. ច្បាប់ Kirchhoff’s Laws

             Kirchhoffs Circuit Laws គឺការអនុញ្ញាតឱ្យយើងដោះស្រាយបញ្ហាសៀគ្វីស្មុគស្មាញដោយ

កំណត់សំណុំបណ្តាញមូលដ្ឋាននិងទ្រឹស្តីសម្រាប់វ៉ុលនិងចរន្តជុំវិញសៀគ្វី។

Kirchhoff’s Laws គេចែកវាជា ២ ប្រភេទគឺ
·       Kirchhoff’s Current Laws             (  KCL )
·       Kirchhoff’s Voltage Laws            (  KVL )
 
Kirchhoff’s Current Laws      (  KCL )
    បើនិយាយតាមច្បាប់ KCL គេបានចែងថា“ ចរន្តសរុបឬការបញ្ចូលចរន្តចូលចំណុចប្រសព្វឬថ្នាំង
គឺស្មើនឹងបន្ទុកដែលចេញពីថ្នាំងព្រោះវាគ្មានកន្លែងណាផ្សេងក្រៅពីការចាកចេញទេព្រោះគ្មាន
ការខាតបង់ណាមួយនៅក្នុងថ្នាំង” ។ 
    និយាយម្យ៉ាងទៀតផលបូកពិជគណិតនៃចរន្តទាំងអស់ដែលចូលនិងចាកចេញពីថ្នាំងត្រូវតែស្មើ
នឹងសូន្យ​ ចរន្ត (ចេញ) + ចរន្ត (ចូល) = ០ ។

    នៅទីនេះចរន្តទាំងបីដែលចូលទៅក្នុងថ្នាំងគឺ I1, I2, I3 សុទ្ធសឹងតែជាតម្លៃវិជ្ជមានហើយចរន្តទាំងពីរបន្សល់

នូវថ្នាំងគឺ I4 និង I5 គឺអវិជ្ជមានក្នុងតម្លៃ។ បន្ទាប់មកនេះមានន័យថាយើងក៏អាចសរសេរសមីការឡើងវិញ

បានដែរ។

   ពាក្យថ្នាំងនៅក្នុងសៀគ្វីអគ្គិសនីជាទូទៅសំដៅទៅលើការតភ្ជាប់ឬប្រសព្វនៃផ្លូវដឹក ។ធាតុបច្ចុប្បន្ន

នពីររឺច្រើនដូចជាខ្សែនិងសមាសធាតុ។ ដូចគ្នានេះផងដែរដើម្បីឱ្យចរន្តហូរទាំងក្នុងឬក្រៅថ្នាំង

មួយសៀគ្វីសៀគ្វីត្រូវតែបិទ។ យើងអាចប្រើច្បាប់បច្ចុប្បន្នរបស់ Kirchhoff នៅពេលវិភាគ

សៀគ្វីប៉ារ៉ាឡែល។

Kirchhoff’s Voltage Laws       (  KVL )

          បើនិយាយតាមច្បាប់ KVL គេបានចែងថា“ នៅក្នុងបណ្តាញរង្វិលជុំបិទជិតវ៉ុលសរុបជុំវិញ

រង្វិលជុំគឺស្មើនឹងផលបូកនៃវ៉ុលទាំងអស់ដែលធ្លាក់ក្នុងរង្វិលជុំតែមួយ” ដែលស្មើនឹងសូន្យដែរ។ 

និយាយម្យ៉ាងទៀតផលបូកពិជគណិតនៃវ៉ុលទាំងអស់នៅក្នុងរង្វិលជុំត្រូវតែស្មើនឹងសូន្យ។ 

គំនិតនេះរបស់លោក Kirchhoff ត្រូវបានគេស្គាល់ថាវាជាការអភិរក្សថាមពល។

    ចាប់ផ្តើមពីចំណុចណាមួយនៃរង្វិលជុំបន្តក្នុងទិសដៅតែមួយដោយកត់សំគាល់ទិសដៅនៃការ

ធ្លាក់ចុះតង់ស្យុងទាំងអស់វិជ្ជមានឬអវិជ្ជមានហើយត្រលប់ទៅចំណុចចាប់ផ្តើមដូចគ្នា។ វាចាំបាច់

ក្នុងការរក្សាទិសដៅដូចគ្នាទាំងទ្រនិចនាឡិកាឬប្រឆាំងនឹងទ្រនិចនាឡិកាឬផលបូកវ៉ុលចុងក្រោយ

នឹងមិនស្មើនឹងសូន្យទេ។ យើងអាចប្រើច្បាប់តង់ស្យុងរបស់ Kirchhoff នៅពេលវិភាគសៀគ្វីស៊េរី។

ឯកសារបន្ថែមដើម្បីសិក្សាអំពីច្បាប់ Kirchhoff’s Laws : 

https://www.electronics-tutorials.ws/dccircuits/dcp_4.html

https://www.youtube.com/watch?v=ViwSDL657L4

https://www.youtube.com/watch?v=JbJ6aGYa63k

3.4/.  អ្វីជា តង់ស្យុង (V) , ចរន្ត (I) , និង​ អានុភាព (P)

តង់ស្យុង (V) គឺជាសម្ពាធពីប្រភពថាមពលរបស់សៀគ្វីអគ្គិសនីដែលរុញអេឡិចត្រុងដែលមាន

​                      ចរន្តអគ្គិសនីតាមរយៈរង្វិលជុំដឹកនាំដែលអាចឱ្យពួកគេធ្វើការដូចជាបំភ្លឺអំពូល។ 

             តង់ស្យុង ( Voltage ) ខ្នាតរបស់វាគិតជា វ៉ុល (v)

  ចរន្ត (I) គឺជាអត្រាដែលអេឡិចត្រុងហូរឆ្លងកាត់ចំណុចមួយនៅក្នុងសៀគ្វីអគ្គិសនីពេញលេញ។ 

នៅមូលដ្ឋានភាគច្រើនបំផុតគឺចរន្ត = លំហូរ។ 

​​  អានុភាព (P) Power  គឺជាអត្រាក្នុងមួយឯកតានៅពេលថាមពលអគ្គីសនីត្រូវបានផ្ទេរ

ដោយសៀគ្វីអគ្គិសនី។Power ត្រូវបានតាងដោយអក្សរ “ P ” ដែលមានខ្នាតគិតជាវ៉ាត់      “ W ” ។

4/. តើ Voltage Divider គឺជាអ្វី ?

          Voltage Divider គឺជាឧបករណ៍មួយដែលអាចមានតួនាទីទម្លាក់ Voltage ពីខ្ពស់មក Voltage

ទាបបាន មានន័យថាពេលអ្នកប្រើឧបករណ៍ Voltage Divider ទម្លាក់ Voltage ខ្ពស់

មកត្រឹម​ Voltage ដែលអ្នកចង់ប្រើបាន ។ គ្រឿងដែលយើងយកមកធ្វើជា Voltage Divider

មានតែរេស៊ីស្តងទេ ។

Voltage Divider ជាទូទៅគេប្រើវានៅក្នុងវិស័យ អគ្គីសនី និងអេទ្បិចត្រូនិច ។

ប៉ុន្តែការប្រើប្រាស់ Voltage Divider ក្នុងវិស័យអគ្គីសនីវាធ្វើអោយមានការខាតអានុភាព ( P ) ច្រើន

ដូច្នេះគេមិនសូវប្រើប្រាស់វាក្នុងវិស័យអគ្គីសនីទេ ។ លើសពីនេះទៅទៀតជាទូទៅគេចូលចិត្តប្រើ

ប្រាស់ Voltage Divider ក្នុងវិស័យអេទ្បិចត្រូនិចពីព្រោះវាធ្វើអោយមានការខាតអានុភាព ( P ) បនិ្តច

បន្តួច ។

5/. ការស្រាយបញ្ជាក់រូបមន្ត Voltage Divider

        យើងអាចទាញរកតាមនិងក៏បានឬសង់ក្រាប មួយដែលមានតម្លៃ រេស៊ីស្តង់ទាំងពីរ

 ហើយអោយតម្លៃរេស៊ីស្តង់មួយណាក៏បាន ហើយរកតម្លៃរេស៊ីស្តង់មួយទៀតាមរយ:ការសង់

ក្រាប ។

ករណីមួយនេះមាន Load :

     នៅពេលដែលវាមាន Load មួយមកទៀតរូបមន្តរបស់វាដូចអត់ Load ដែរប៉ុន្តែ​ យើងត្រូវយកតម្លៃ 

រេស៊ីស្តង់នៅ output ចែកនិង រេស៊ីស្តង់របស់ Load ពីព្រោះវាទាំងពីរតជាខ្នែង ។

6/. សរុបសេចក្តីរួច

​​​​​​                ជាទូទៅ Voltage Divider គេតែងតែប្រើវានៅក្នុងវិស័យអេទ្បិចត្រូនិចច្រើនជាងគេប្រើវា

នៅក្នុងវិស័យអគ្គីសនី ពីព្រោះដូចខ្ញុំនិយាយពីខាងលើមកហើយថាប្រើក្នុងវិស័យអេទ្បិចត្រូនិចមាន

ការខាតបងអានុភាព (P) បន្តិចបន្តួចជាងប្រើវានៅក្នុងវិស័យអគ្គីសនី ។

​​​               Voltage Divider ភាគច្រើនប្រើនៅក្នុងសៀគ្វីអេទ្បិចត្រូនិច ។

ឯកសារបន្ថែមចំពោះ Voltage Divider :

https://ohmslawcalculator.com/voltage-divider-calculator

https://www.allaboutcircuits.com/textbook/direct-current/chpt-6/voltage-divider-circuits/